Tijd voor job crafting?

Het schijnt dat er best veel mensen zijn die niet ‘fluitend naar hun werk gaan’, maar desondanks niet op zoek gaan naar een nieuwe uitdaging. Ken jij mensen voor wie dit het geval is? Of zou je zelf meer plezier in je werk willen hebben? Wellicht biedt job crafting uitkomst.

Job crafting ofwel baanboetseren betekent dat je zelf je functie en taken vormgeeft of herdefinieert. Ofwel: je baan veranderen zonder van baan te veranderen. Dit doe je bijvoorbeeld door aanpassingen aan te brengen in de inhoudelijke, sociale of relationele aspecten van je werk. Met als gevolg dat je werk beter bij je past. En dat je betrokkenheid, motivatie en tevredenheid toenemen. De veranderingen zijn vaak klein en vallen anderen daardoor niet eens op. De leidinggevende? Die heeft dit proces en de veranderingen vaak helemaal niet door.

Van top down naar eigen initiatief

Voorheen werd het ontwerpen van functies ofwel ‘job design’ veelal benaderd als een ‘top down’ proces: de organisatie creëert functies en gaat vervolgens op zoek naar kandidaten met de bijbehorende kennis en kunde. En bij ‘job redesign’ besluit de werkgever meestal om iets te veranderen in iemands functie, taken en rol. Maar de laatste jaren wordt het steeds gebruikelijker dat werknemers zelf een rol spelen in het vormgeven van hun functie. En dat zij zelf bewust - en soms minder bewust - aanpassingen in de taakinhoud en –uitvoering doorvoeren, zodat het werk beter aansluit bij veranderende behoeftes, sterktes en kennis en kunde. Jobcrafting dus.

Proactief sleutelen

In een publicatie van Schouten Research vond ik een definitie van jobcrafting die mij wel aanspreekt. “Jocrafting is proactief sleutelen aan je baan met als doel de fit tussen jezelf en je baan nu en in de toekomst te behouden of te optimaliseren.” Hier wordt job crafting gezien als een continu proces waarbij werknemers zichzelf duurzaam inzetbaar houden. Het gaat om het actief en bewust controle houden op de match tussen medewerker en baan, en stapsgewijs de grenzen van het takenpakket opzoeken. Jezelf regelmatig weer op scherp zetten. En dat klinkt eigenlijk heel logisch.

Schouten Research verschaft tevens interessante weetjes zoals:

• Medewerkers die job craften zijn 40% gelukkiger en 52% meer bevlogen dan medewerkers die niet craften
• Medewerkers die job craften zijn 50% vitaler dan medewerkers die dit niet doen
• Medewerkers die job craften ervaren tweemaal zo vaak een goede aansluiting tussen het werk en hun eigen behoeften en capaciteiten
• Eén op de twee medewerkers die veel mogelijkheden zien om de werkomgeving te beïnvloeden, craften hun baan. Onder medewerkers die deze mogelijkheden niet zien, is dit één op de tien

Vormen van jobcrafting

Job crafting kan zowel uit lange- als kortetermijnaanpassingen in je functie en taken bestaan. Kleine aanpassingen in het werk kunnen een positieve impact hebben, wat zelfvertrouwen geeft om te blijven sleutelen aan het takenpakket De literatuur wijst uit dat er vier vormen van jobcrafting zijn:

1. Taakcraften: aanpassen van het aantal en soort taken
2. Relationeel craften: aanpassen van je relaties met anderen binnen je werk
3. Cognitief craften: aanpassen van je beeld van de betekenis van het geheel aan taken voor jezelf en voor anderen aan.
4. Contextueel craften: aanpassen van je werkplek, werkomgeving en/of werktijd

Aan de slag?

Job crafting past goed bij de discussies over de veranderende aard van werk, vakmanschap, duurzame inzetbaarheid, innovatief werkgedrag en vitaliteitsmanagement. Wellicht wil je er zelf mee aan de slag? Vooralsnog zou ik een stap-voor-stap benadering adviseren, met kleine stapjes, dat werkt meestal het beste als je zaken wilt veranderen. Stap één is het in kaart brengen van je takenpakket. Voor wie doe je welke taken en waarom? Hoeveel tijd besteed je eraan? Welke taken passen je goed of (steeds) minder goed? Sta vooral ook stil bij wat je leuk vindt! Waar krijg je energie van? En natuurlijk hou je steeds een scherp oog voor kansen en mogelijkheden om je te ontwikkelen. Durf ook feedback van je collega’s te vragen over je taakuitvoering en de ga gerichte samenwerking aan binnen het team. En bij alles wat je doet, blijf je afvragen of dit zowel je persoonlijke doelen en de organisatiedoelen dient, en of je eventueel ruimte voor verbetering ziet.

Tot slot

Ik hoop dat je iets aan deze tips hebt, en ben vooral ook erg benieuwd naar jullie ervaringen met job crafting. Hoe pak jij dit aan? Wat zijn je ervaringen, en zijn er tips die je met ons kunt delen? Wat werkt en wat werkt niet?