Ervaring
Ik keek er van op. In de eerste dagen van de beroepsopleiding van de Orde van Advocaten kreeg ik een boekje van Aernoud Bourdrez in mijn handen gedrukt: Think Like a Lawyer, Don’t Act Like One. Ben je na hard werken eindelijk advocaat geworden, dan staat daar Bourdrez met zijn vingertje te zwaaien dat je je heel anders moet gaan gedragen.
Maar als je pas het vak bent ingestapt, zijn er veel, heel veel boeken en krijg je bergen informatie en adviezen. Dus ik stond in mijn jaren als beginnend advocaat bij Houthoff niet meer stil bij de woorden van Bourdrez. Weinig tijd voor overpeinzingen en observaties, hoe aardig ook.
Maar Bourdrez liet zich niet definitief wegzetten, hij is terug. Na vier jaar in de advocatuur werk ik nu ruim 3,5 jaar als interim legal counsel bij DPA. In die tijd heb ik een kijkje in de keuken mogen nemen bij uiteenlopende opdrachtgevers, zoals Heineken, Sligro en Pon. Al werkende is mij gaan dagen waar Bourdrez het over had.
Advocaat zijn maar je niet zo gedragen
Wat je niet moet zijn is de stijve, starre, dominante advocaat die wel even zegt wat kan en moet. Stel je flexibel op: hard als dat nodig is, meegaand en soepel als dat kan. En pas steeds de kennis, kunde en tact van een goede advocaat toe.
Interim legal counsel bij DPA
Maar wat is dat dan concreet voor een interim legal counsel bij DPA zoals ik? Wat is de les van Bourdrez in de juridische bedrijfspraktijk?
- Kort en bondig adviseren, geen lijvige memo’s
- Communicatief vaardig zijn
- Vragen blijven stellen
- Kritisch zijn
- Hard zijn op de zaak, zacht op de man
Klinkt allemaal nogal logisch en voor de hand liggend. Maar de praktijk is vaak weerbarstig, zeker als je dit werk pas doet. Het kan even duren voor je een echte klik hebt met het bedrijf en de opdrachtgever. Maar dat geldt omgekeerd ook. Soms is het even zoeken en aftasten. Dat is de normaalste zaak van de wereld. Wat altijd helpt, zo is mijn ervaring, is je flexibel en proactief opstellen. Een opdrachtgever wil ook bij een tijdelijke externe kracht echte betrokkenheid voelen. Laat engagement zien. Je zult dan merken dat je bij elke nieuwe opdracht deze vaardigheden gemakkelijker in de praktijk brengt. Ze gaan je passen als een jas.
''Think like a lawyer, don't act like one'' - Aernoud Bourdrez
Niet puur juridisch
Over het acclimatiseren bij een bedrijf als jurist wordt nog wel eens gemakkelijk gedaan. Vooral door niet-juristen. ‘Ja maar’, hoor je dan, ‘een contract is toch gewoon een contract?’ Alsof het om een puur technische zaak gaat. Alsof je overal een paar van dezelfde trucjes toepast. Zo werkt het niet. Een in-house jurist is een spin in het web. Hij kent de commerciële, operationele en juridische belangen van een bedrijf uitstekend. Dat is zijn kracht. Hij zal een contract dan ook niet puur juridisch beoordelen. Door juist de hiervoor genoemde belangen bij deze beoordeling te betrekken, onderscheid je je pas echt als in-house jurist. Mijn ervaring is dat je als interim legal counsel deze commerciële, operationele en juridische belangen razendsnel oppikt. Dat begint al bij het inwerken bij een nieuwe opdrachtgever. Je stelt vragen, maakt aantekeningen, leert de interne systemen kennen en probeert zoveel mogelijk kennis te vergaren.
Digitaal inwerken
Door corona is het inwerken bij een opdrachtgever helaas een stuk uitdagender geworden. Voor mijn interim-opdracht bij Sligro – en ook mijn huidige werkzaamheden bij GrandVision – werd ik op afstand ingewerkt. Dat was best een klus, ondanks alle vernuftige technologie zoals MS Teams, Zoom en Skype.
Het blijft dan lastig een goed beeld te krijgen van de bedrijfsvoering en de belangen van de opdrachtgever. Je wilt toch iets proeven van het hart en de nieren van het bedrijf. Snel iemand aanschieten voor een vraag of een praatje kan uiteraard niet als je van huis uit werkt. Nu is er een drempel, je moet videobellen of e-mailen. Toch moet je je daar niet door laten weerhouden. Nooit vragen inslikken, benader collega’s vaak, zeker in het begin.
Bij het digitale inwerken heb ik zelf veel baat gehad bij het opbellen van collega’s voor het stellen van basale vragen, zoals: wat zijn voor jullie belangrijke onderdelen bij het opstellen en het beoordelen van het contract? Welke commerciële en/of operationele onderwerpen zijn belangrijk, naast de juridische?
Juist door het stellen van deze open vragen kwam ik erachter dat bij het beoordelen van contracten vaak veel meer speelt dat een enkele beperking van aansprakelijkheid of het per se van toepassing verklaren van de eigen algemene voorwaarden.
Waar zit ik nu?
Op dit moment heb ik een opdracht bij GrandVision N.V., het moederbedrijf van Pearle. Ik heb hier veelzijdig, internationaal werk en dat spreekt mij zeer aan. Ik houd mij bezig met (a) het opstellen, beoordelen en uitonderhandelen van contracten, (b) het behandelen van claims en (c) het begeleiden van een grote M & A transactie.
Iedere dag is anders. Zo heb ik ’s ochtends overleg over de precieze uitleg van een bepaling uit transactiedocumentatie met een externe advocaat, voer ik ’s middags contractonderhandelingen met een grote leverancier en adviseer ik in de namiddag over een dreigende claim van een derde partij. Dit vergt enige flexibiliteit, maar zorgt dat de dagen voorbij vliegen.
Het is mijn meest spannende, complexe en uitdagende opdracht tot nu toe. De keerzijde is dat de beperkende factoren van corona zich hierdoor nog heviger laten voelen. Tijdens complexe en uitdagende werkzaamheden zoek je je collega’s immers vaker op, drink je koffie samen en bespreek je allerhande zaken. Dat is nu lastig. Ik kijk dan ook uit naar de dag dat weer meer fysiek, persoonlijk contact mogelijk is met mijn directe collega’s bij GrandVision. En natuurlijk met mijn collega’s bij DPA. Ik mis de gezellige jaarlijkse etentjes en borrels.
Carrièreswitch maken van advocaat naar legal counsel? Dít moet je weten
